Yarışmanın Birincisi Burdur İl Sağlık Müdürlüğü

Sağlık Eğitiminin önemi konusunda derneğimiz tarafından 16.03.2015-10.04.2015 tarihleri arasında yarışma düzenlenmiş olup, yarışmaya yoğun katılım olmuştur. Yarışmaya gösterilen ilgiden dolayı tüm katılımcılara teşekkür ediyoruz. Yarışmanın birincisi olarak Burdur Sağlık Müdürü Uzm.Dr.Sırrı Şenbayram ve Şube Müdürü Ramazan Çakıroğlu'nun beraber  hazırlamış olduğu makale seçilmiştir. Kendilerine göstermiş olduğu başarılarından dolayı teşekkür ediyoruz. Kendileri çok başarılı bir eser ortaya koymuşlardır. Kendilerine ödülleri 25 Nisan Tarihinde düzenlenecek olan yemek organizasyonunda takdim edilecektir.


Sağlık Eğitimcisi Olmadan Sağlık Eğitimi Olur mu?

Sağlık eğitimi; kişilere sağlıklı yaşam için alınması gereken önlemleri benimsetmeye ve uygulamaya inandırmak; kendilerine sunulan sağlık hizmetlerini doğru olarak kullanmaya alıştırmak; sağlık durumlarını ve çevrelerini iyileştirmek amacıyla, birey olarak ya da topluca karar aldırmaktır. Sağlık Eğitimcileri topluma, sağlığı korumaya ve geliştirmeye yönelik gerekli sağlık bilgileri vermek ve onları eğitmekle yükümlü formatörlerdir. Sağlık eğitimcisi, eğitimci bakış açısıyla sorunların derinlemesine çözümü ile uğraşır ve çalışmalarını bu yönde sürdürür. Bu çalışmalar neticesinde ulaştığı noksanlıkları tamamlarken kendinden emin bir şekilde en üst düzeyde eğitimin gerçekleşmesini sağlar.

Maliyetin düşürülmesine yönelik yürütülen sağlık politikalarında sağlığı korumak daha pragmatist bir seçenek olarak karşımıza çıkmaktadır. Çünkü hastalıkların tedavi süreci ve bakım hizmetleri ciddi ve maliyeti yüksek komplikasyonları beraberinde getirmektedir. Hastalıklarla ilişkili dolaylı maliyetlerde (İş yerinde devamsızlık, verimlilikte düşüş, engellilik nedeniyle çalışamama veya erken ölüm nedeniyle iş gücü kaybı) dikkate alındığında bireylerde farkındalığın artırılması dolayısıyla sağlık eğitiminin gerekliliği ortaya çıkmaktadır.

Netice olarak hastalık ortaya çıktıktan sonra hem tedavi sürecinin maliyetinin yüksekliği hem de kişinin; sosyal, fiziksel ve psikolojik yönden yaşayacağı sıkıntı çok daha büyük olacaktır. Koruyucu sağlık hizmetleri bu denli önem taşırken Türkiye’de sağlık eğitimcisi yetiştiren eğitim kurumunun olmaması ve bu amaçla kurulan sağlık eğitim fakülte ve sağlık eğitim enstitülerinin kapatılması ileride büyük sağlık problemlerinin yaşanacağının göstergesi niteliğindedir. Sağlık eğitimi planlı, programlı ve dinamik bir süreçtir. Bu sürecin akademik anlamda gerekli bilgi ve beceriyle donatılmış tek aktörleri sağlık eğitimcileridir. Bilimsel sınırların dışında, kanıtlanmamış bilgi ve uygulamalarla sağlık eğitimi verilmesi telafisi mümkün olmayan zararlara yol açabilir.

Burdur İl Sağlık Müdürlüğü olarak sağlık araştırmalarımızı sürdürürken bireylerin “sağlıklarını kaybettikten sonra” sağlık kurumlarından tedavi amaçlı sağlık bilgisi alabildikleri sonucuna ulaştık.  Bu kapsamda, kişilerin “sağlıklarını kaybetmeden bilinçlenmeleri” amacıyla hayata geçirdiğimiz Sağlık Akademi Projesiyle, sağlık alanında vatandaşlarımızı; odak noktası, katılımcı ve farkında kıldık, yaşam kalitelerini artırmayı ve sağlık kültürlerini geliştirmeyi sürdürdük. Sağlık Akademi Projesi; Avrupa Birliği Hayatboyu Öğrenme Programı (Llp) / Grundtvıg Öğrenme Ortaklıkları projesine ortaklık başvurusunun kabul edilmesiyle, Avrupada bir ilke imza atmış ve Uluslar arası alanda kendini ispatlamıştır. Alışılagelmiş eğitim metotları dışında interaktif ve tiyatral etkinlikleri içine alan her türlü sorunun birebir eğitimciye yöneltilebildiği Sağlık Akademi, 10.200 kayıtlı katılımcısıyla faaliyetlerini ücretsiz olarak sürdürmüş ve profesyonel hasta adayı eğitim merkezi ünvanını almıştır. 

2012 yılında faaliyete geçen Sağlık Akademi, alanında uzman birçok eğitimcisiyle 700 kişilik Konferans Salonunda katılımcılarını ağırlamış ve 35 eğitim programını geride bırakmıştır. Halen eğitimlerini sürdüren sağlık akademi, sağlık alanındaki konuların profesyonel sağlık eğitimcileri eliyle verilmesi gerektiğinin belki de yaşayan en güzel örneğidir. Şüphesiz ki bilimsel sınırlar dahilinde kanıtlanmış bilgi ve uygulamalara dayanan profesyonel bir sağlık eğitimi anlayışı önceliğimizdir. Ancak bu anlayışın gerekli akademik bilgi ve tecrübeyle donatılmış tek uygulayıcıları sağlık eğitimcileri olması gerekirken, ülkemizde hali hazırda yaşanan sağlık eğitimcisi sıkıntısı nedeniyle sağlık alanında başarılı çalışmaları ve televizyon programları ile tanınmış profesyonel anlamda eğitim verebileceğini düşündüğümüz kişilere ulaşmaya çalışıyoruz. Örneğin Prof. Dr. Ömer ÖZKAN, Prof. Dr. İbrahim SARAÇOĞLU, Op. Dr. Feridun KUNAK, Yrd. Doç. Dr. Mehmet ŞAKİROĞLU, Yrd. Doç. Dr. Halit YEREBAKAN. Bu değerli insanlar Sağlık Akademi kapsamında İlimizde son derece güzel eğitimler gerçekleştirdiler ancak hem yoğun tempoda çalışıyorlar hem de sayıları oldukça yetersiz. Eğer Türkiye'de yeterince Sağlık Eğitimcisi olsaydı, hem eğitici eğitimleri hem de direk halka yönelik eğitimlerle çok daha fazla konuda ve çok daha fazla bir kitleye hitap etmek mümkün olacaktı. Her eğitim sonrası düzenlediğimiz memnuniyet analiz raporlarını incelediğimizde ilgimizi çeken, bireylerin bu eğitimlerde edindikleri bilgilerden duydukları memnuniyetin yanı sıra sağlık eğitimcileri eliyle yürütülmesinin gerekliliği oldu. Şunu söyleyebiliriz ki; 3. yılını dolduran Sağlık Akademinin bu denli geniş kitlelere ulaşması ve ilgi görmesi sağlık eğitimcilerine duyulan ihtiyacın en açık göstergesidir.

Diğer taraftan günümüzde internet ortamında ve sosyal medyada işin ehli olmayan insanlar tarafından bildikleri ya da bilmedikleri her konuda fikir beyanında bulunulmakta, çok güvenilir sitelerde bile rastladığımız doğruluğu teyit edilmemiş bilgiler sanki doğruymuş gibi önümüze konulmaktadır. Söz konusu insan sağlığı olduğunda bu durum yalnızca bilgi kirliliği olmaktan çıkıp yaşamsal tehdit oluşturan ciddi bir sorun halini almaktadır. Bilişim güvenliğine yönelik alınacak önlemler bir yana sağlık eğitimcileri eliyle halkın sağlık kültürünün geliştirilmesi bilinçli internet ve sosyal medyada kullanıcılarının yaygınlaşmasını sağlayacaktır. 

Görmekteyiz ki sağlık eğitimcilerinin yetiştirilmesi ülkemiz için bir ihtiyaçtan çok bir zorunluluk niteliği taşımaktadır. Kısa vadede olmasa bile uzun vadede ciddi komplikasyonlar doğuracak olan sağlık eğitimcisi eksikliğinin tamamlanması öncelikli sağlık politikaları içerisine alınmalıdır. Sağlık eğitimcisi yetiştiren eğitim kurumlarının yani Sağlık Eğitim Fakültelerinin ivedilikle faaliyete geçirilmesi gerekmektedir. Sağlık alanında lisans mezunu sağlık çalışanlarına verilecek formasyon eğitimi ile sağlık eğitim alanında oluşması muhtemel personel eksikliğinin giderilmesi sağlanmalıdır. Yüksek lisans ve doktora programları ile kişiye kazandırılacak akademik yetkinlik ve uzmanlaşma alanındaki derinlik gelecekte sağlık alanında ölçülebilir ve seçkin geri dönüşleri de beraberinde getirecektir. Bu süreç zaman alıcı olsa da günün sonunda sağlık hizmetlerinin ibresini yukarıya çekeceği aşikardır.

Unutulmamalıdır ki; yeryüzündeki en değerli varlık olan insanoğluna verilecek en büyük hediyedir koruyucu sağlık hizmeti.  Bu hizmetin çıtasını yükseltecek ve geliştirecek sağlık eğitimcileriyle ülkemiz, koruyucu sağlık hizmetlerinde yükselen bir değer haline gelecektir. Fayda ve sonuç odaklı terapiler dikkate alınarak geliştirilecek sağlık eğitim sistemi  bireylerin yaşamında gerçek anlamda fark yaratacaktır. Sağlık eğitim kurumlarının yaygınlaştırılması noktasında kamu kurum ve kuruluşları, özel sektör, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği içinde yürütülecek çalışmalar son derece önem taşımaktadır.  

Yazarlar:

Uz. Dr. Sırrı Şenbayram (Burdur İl Sağlık Müdürü)

Şube Müdürü Ramazan Çakıroğlu (Şube Müdürü)

Yorumlar